Rezene, Maydanozgiller (Apiaceae) familyasına ve Foeniculum vulgare türüne aittir. Yıllık, iki yıllık ve belirli koşullar altında çok yıllık olabilen bir bitkidir. İki farklı tipi vardır:
Hem erkenci hem de geççi çeşitleri bulunur. Rezene fotoperiyodik bir bitkidir, bu da uzun günlerin çiçeklenmeyi teşvik ettiği anlamına gelir.
Rezenenin çiçek salkımı şemsiye biçiminde olup, genellikle hermafrodit olan küçük sarı çiçeklerden oluşur. Erkek cinsel organı olan stamen, dişi organ olan pistilden önce olgunlaşır.
Bu nedenle çiçek içinde kendi kendini dölleme gerçekleşmez. Yine de çiçekler aynı anda açmadığından, aynı şemsiye içinde veya aynı bitki üzerindeki iki şemsiye arasında kendi kendine döllenme mümkündür. Döllenme farklı bitkilerin şemsiyeleri arasında da gerçekleşir.
Dolayısıyla rezene çoğunlukla böcekler tarafından tozlanan allogam bir bitkidir. Farklı çeşitler arasında çapraz tozlaşma riski vardır.
Rezene, dünyanın belirli bölgelerinde çok yaygın olan yabani rezene ile de çapraz döllenebilir.
Çaprazlanmayı önlemek için, iki rezene çeşidi bir kilometre arayla yetiştirilmelidir. Çit bitkisi gibi doğal bir bariyer varsa bu mesafe 500 metreye kadar düşürülebilir.
Çeşitler, sinek telleri içine konarak bunların dönüşümlü olarak açılıp kapatılması veya kapalı bir sinek telinin içine böcekli küçük kovanlar yerleştirerek de izole edilebilir (bu teknik için \Tohum üretiminin ABC’si\ bölümündeki izolasyon teknikleri modülüne bakın).
Otsu rezene ampul oluşturmaz. Çoğu bölgede çok yıllıktır. İlkbaharda ekilir, ilk yıl çiçeklenir ve tohum üretir. Donlara karşı iyi direnç gösterir ve kış boyunca toprakta kalabilir. Yetiştirilmesinin ikinci yılında üretilen tohum miktarı daha fazla olacaktır.
Soğanlı rezene farklı şekillerde yetiştirilebilir.
Ilıman iklimlerde, bahar çeşitleri yıllık bitkiler olarak yetiştirilir. İlkbaharın başlarında, Mart ayında ekilirler, bu da onlara çiçeklenmeden önce soğanlarını oluşturmaları için zaman verir.
Çoğu durumda, tohum için yetiştirilen soğanlı rezene iki yıllık olarak yetiştirilir. Yaz çeşitleri, günlerin kısalmaya başladığı 20 Haziran’dan sonra ekilir. Bu onların çok erken çiçeklenmesini önleyecektir. Kıştan önce soğanlarını oluşturmak için zamanları olacaktır. İkinci yıl çiçek açacak ve tohum üreteceklerdir.
Tohum almak çin yalnızca, soğanları oluşmuş ve çeşidin tipik özelliklerine sahip bitkiler seçilir.
Çok erken çiçeklenen bitkiler elenmelidir. Tohum üretimi için soğanları çeşidin spesifik özelliklerine göre seçiniz: renk, şekil ve canlılık.
Soğuk bir iklimde soğanlar toprakta donabilir. Bu nedenle son tomurcuğun üstünde kalan yaprakları çıkarmalı ve soğanları dondan ve fazla nemden korunacak şekilde kökleri ve toprağıyla birlikte bir kavanoz ya da saksıya koymalısınız.
Kış boyunca soğanları kontrol etmeli ve çürümeye başlamış olanları ortadan kaldırmalısınız. Sert don riski geçtiğinde ilkbaharda yeniden dikilmelidirler.
İyi bir genetik çeşitlilik sağlamak için on beş ila yirmi adet tohumluk bitki gereklidir.
Ilıman bölgelerde, soğanlı rezene kış boyunca toprakta bırakılabilir. İkinci yılının ilkbaharında büyümeye devam edecek ve ardından çiçek açacaktır.
Rezene bitkileri, bükülme eğilimi gösteren çok yüksek çiçek saplarına sahiptir. Bunlar kazıkla desteklenmelidir.
Şemsiyeler, olgunlaşan tohumların ilkleri düşmeye başladığında sapın bir parçasını da alarak kesilir. Daha erken kesilebilirler; tohumlar kurutma işlemi sırasında yavaşça olgunlaşmaya devam edecektir.
Her durumda kuru ve iyi havalandırılan bir yerde tohumların kurutulmasına devam edilmelidir.
Tohumları çıkarmak için çiçek şemsiyelerini ellerinizle ovuşturun.
Tohumları çıkarmak için çiçek şemsiyelerini ellerinizle ovuşturun. Tohumları ayırmak için öncelikle sap saman parçalarını tutacak geniş gözenekli elekler kullanın.
Son olarak tohumların üzerine üfleyerek ayıklayın. Bu, kalan çer çöpten kurtulmanızı sağlayacaktır.
Torbanın üzerindeki yazılar silinebileceğinden, torbaya her zaman çeşidin ve türün adının yanı sıra üretim yılını da içeren bir etiket ekleyin.
Tohumları birkaç gün dondurucuda saklamak parazit larvalarını öldürecektir.
Rezene tohumları dört yıl boyunca çimlenme kapasitesine sahiptir. Bazen bu süre yedi yıla kadar uzayabilir. Tohumların dondurucuda saklanması ile bu süre daha da uzayacaktır. Bir gramında yaklaşık 300 tohum bulunur.