Bezelye Fabaceae (Baklagiller) familyasından Pisum sativum türüne mensuptur. Çok sayıda çeşidi bulunan tek yıllık bir bitkidir:

Tanesi yuvarlak ve pürüzsüz olan ve kabuğu soyularak tüketilen bezelyeler soğuğa oldukça dayanıklı ve erkencidir.

Buruşuk taneli ve kabuğu soyularak tüketilen bezelyeler ise soğuğa daha az dayanıklı olmakla birlikte sıcağa karşı daha yüksek bir direnç gösterirler.

Bazı bezelye çeşitleri ise taneleri gelişmeden kabuğu ile birlikte taze olarak tüketilir.

Bu farklı bezelye çeşitleri arasında boyu 70 santimetrenin üzerine çıkanlar bulunur ve bunların sırıkla desteklenmesi şarttır.

Bu farklı bezelye çeşitleri arasında boyu 70 santimetrenin üzerine çıkanlar bulunur ve bunların sırıkla desteklenmesi şarttır.

Pisum sativum türü içerisinde yem bezelyeleri de yer almaktadır.

Bezelye çiçekleri erseliktir ve kendine dölleme hakimdir; yani erkek ve dişi organlar aynı çiçekte yer alır ve birbirleriyle uyumludur.

Bununla birlikte, böcekler aracılığıyla farklı çeşitler arasında çapraz tozlaşma riski bulunmaktadır. Bu risk çevresel koşullara, örneğin bir doğal bariyer bulunup bulunmamasına bağlı olarak daha yüksek veya daha düşük olabilir.

Çapraz döllenmeleri önlemek için iki bezelye çeşidi arasında 15 metrelik bir mesafe bırakılmalıdır. Doğal bir bariyer var ise bu mesafe bir kaç metreye kadar indirilebilir.

Aynı bahçeye bir çok çeşit ekilecekse sineklik tül yardımıyla izolasyon sağlanabilir. Sinekliğin çiçeklenme döneminden önce yerleştirilmesi gerekir.

Tohumluk bezelye yetiştiriciliği tüketim amaçlı bezelye yetiştiriciliği ile aynıdır.

Bazı bezelyeler kışın ekilebilir. Ancak genel olarak bezelye ekimi ilkbaharın başında yapılır. Çok geç kalınmamalıdır çünkü 30 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda bezelye çiçeklerinde döllenme gerçekleşmez.

İyi bir genetik çeşitlilik elde etmek ve geniş bir seçim şansına sahip olmak için en az 50 kök yetiştirilmesi gerekir.

Büyümeleri sırasında gözlem yaparak en güzel, en sağlıklı ve en verimli bitkiler tercih edilmeli, diğerleri elenmelidir.

Tohumluk olarak ayrılan bitkilerden taze tüketim amacıyla hiç toplanmaması tercih edilir. Bu şekilde tohumlar tam olarak olgunlaşmaya bırakılmış olur. Böylece çeşidin erkenciliğini muhafaza etmiş olursunuz.

Bezelyeden tohum alırken, bitki yerinde bırakılarak kurutulur.

Gerekli görürseniz, kurutmayı gölge bir yerde tamamlayabilirsiniz.

Tohumların tamamen kuruduğundan emin olmak için bir bezelye tanesi hafifçe dişlenir. Eğer üzerinde hiç diş izi kalmıyorsa kuruma süreci bitmiş demektir.

Kabuktan ayırma ya badıçları tek tek açarak, ya sopa ile döverek, ya da ayakla ezerek yapılır.

Dövme işleminden sonra kabuk kalıntıları elek yardımıyla ayıklanır. Büyük kalıntılar elle alınabilir, daha küçükler ise elek altına dökülür.

Son olarak, geride kalan çer çöpten kurtulmak için tohumların üzerine üflemek veya vantilatör yardımıyla rüzgara tutmak gerekir.

Poşetin dış kısımdaki yazı genellikle silindiğinden, içerisine çeşidin ve türün adının yanı sıra hasat yılını da içeren bir etiket koymak önemlidir.

Bezelye tohumları sıklıkla bezelye tohumböceğinin istilasına uğrar. Bruchus pisurum adını taşıyan bu böcek bitkiler henüz tarladayken tohumların zarının altına yumurtalarını bırakır.

Bu zararlıdan kurtulmanın en kestirme yolu tohumları bir kaç gün derin dondurucuda bekletmektir.

Bezelye tohumlarının çimlenme kapasitesi ortalama 3 yıldır ancak ve bu süre 8 yıla kadar uzayabilir.

Dondurucuda saklayarak bu süreyi daha da uzatmak mümkündür.